Wat is een burn-out
Een burn-out ontstaat na een periode van langdurige stress. Met andere woorden chronische stress. Voor een lange termijn is er adrenaline en insuline geproduceerd, waardoor de adrenaline remmer het heeft begeven. Uiteindelijk zijn de mitochondriën in je cellen opgebrand en kunnen ze geen energie meer afgeven. Je lichaam is in een staat van overleven gekomen.
Hierdoor kun je letterlijk en figuurlijk volledig de weg kwijt zijn.
Je lichaam geeft signalen af: gespannen tot pijnlijke spieren, hoofdpijn, vermoeidheid, versnelde hartslag, verhoogde bloeddruk, snelle en oppervlakkige ademhaling, buikpijn, slechte spijsvertering, slecht kunnen slapen, niet helder kunnen denken, oorsuizen, slap voelen, wiebelig op de benen, ontstaan.
Maar ook emotionele schommelingen, zoals huilbuien, neerslachtigheid, angststoornissen, boosheid, schuldgevoel en schaamte, depressie vinden plaats.
Niet iedereen komt in een burn-out terecht. De voorloper van een burn-out is overspannenheid. De symptomen zijn nagenoeg hetzelfde, echter bij een burn-out ben je vaak niet meer in staat om een trap op te lopen, er zit letterlijk zelfs geen energie meer in je spieren. Bij overspannenheid nog wel. Het herstel van overspannenheid is rond de 3 maanden. Een burn-out herstel kan oplopen tot zelfs 2,5 jaar.
Hoe ontstaat een burn-out
Een burn-out ontstaat vaak door weinig lichaamsbewustzijn te bezitten. Waardoor je niet meer herkent wat er fysiek gebeurt als je bijvoorbeeld een fout maakt of te veel piekert, weinig besef hebt van emoties, de controle enorm vasthoudt, hoge levensverwachtingen hebt, een krachtig defensiemechanisme hebt, oplossingen zoekt in je hoofd, niet waarneemt wat er in je lichaam gebeurd. Het zijn vaak niet zo zeer de omstandigheden zelf die een burn-out veroorzaken, maar eerder de manier waarop je met deze omstandigheden omgaat.
Je lichaam is in een continue staat van alertheid gekomen. Adrenaline en insuline (stresshormonen) zorgen ervoor dat de vernieuwing van lichaamscellen vertragen. De spijsvertering wordt lamgelegd, waardoor er sneller ontstekingen ontstaan, je zenuwstelstel raakt overbelast, bloeddruk wordt verhoogd en het immuunsysteem gaat verslechterd waardoor je vatbaarder bent voor virussen en bacteriën.
Worden signalen genegeerd, door o.a. pillen te slikken en toch door te gaan met de dezelfde manier van leven of het overlevingsmechanisme wordt sterker aangezet, dan vormen we een gevaar voor ons eigen lichaam.
Het gros van de eigenschappen van overlevingsmechanisme ontstaan al in je vroege jeugd. Overlevingsmechanismen zoals perfectionisme, pleasen, hoge verantwoordelijkheidsgevoel, drammer, sterke innerlijke criticus, krachtige beschermer ontwikkeling zich tijdens onze eerst zeven levensjaren al. Destijds waren ze wellicht nodig, als volwassenen zorgen ze eerder voor belemmeringen; zoals continue het aller beste uit jezelf haalt of jezelf teveel te beschermen, afremmen, klein te houdt, over te compenseren e.d. De vraag is, zijn deze mechanismen nu ook nog van toepassing?
Door continue (let wel, voor korte termijn is het geen probleem, het gaat over een systeem van jaren en jaren) tot het uiterste van jezelf te vragen en niet te luisteren of weg te drukken van de signalen van je lichaam, ga je veel te ver over je eigen fysieke, mentale en emotionele grenzen heen. Hierdoor ontstaat in eerste instantie overspannenheid. Zodra je geen gehoor geeft aan de signalen van overspannenheid, raken de mitochondriën in je cellen op en kunnen ze geen energie meer leveren.
Hoe een burn-out voorkomen
Vaak denken we dat het de omstandigheden zijn die zorgen voor de burn-out, echter het is de manier waarop we zelf met de omstandigheden omgaan, die ervoor zorgt dat we wel/niet in een burn-out terecht komen. Omstandigheden (druk van de buitenwereld) zoals: financiële problemen, druk van de buitenwereld (denk maar aan alles rondom Covid-19), gezondheid problemen, scheiding, verhuizing, verlies van een geliefde, problemen op het werk, enz. die een enorme druk op onze binnenwereld leggen (ons fysieke, mentale en emotionele lichaam).
Heel belangrijk is goed te luisteren en gehoor te geven aan de signalen van je lichaam. Je lichaam geeft signalen af zoals: gespannen spieren, hoofdpijn, vermoeidheid, slecht kunnen slapen, niet helder kunnen denken, de weg kwijt zijn, huilbuien, perfectionisme, grote verantwoordelijkheid voelen die te zwaar worden, angsten ontstaan.
Als het je allemaal even te veel is, is het belangrijk om op dat moment even
een halt te roepen aan alles wat er om je heen gebeurd. Zeg een keer nee tegen iemand, zet jezelf een keer op de eerste plaats. Trek je even terug, ga wandelen, slapen, sauna, lezen, neem rust, slaap veel, luister naar muziek. Neem letterlijk en figuurlijk tijd voor jezelf.
Mooi voorbeeld hierbij is de zuurstofmaskers in het vliegtuig. Die dien je eerst op te zetten voor jezelf (goed voor jezelf zorgen), daarna pas de ander te helpen. Het is zo belangrijk goed voor jezelf te zorgen. Dat is voor veel mensen heel lastig om te doen. Ergens ligt er een gevoel van ‘ik ben niet belangrijk’ of ‘de ander is veel belangrijker’, onder.
Voor jouw leven hier op aarde, ben jij heel belangrijk. Door goed voor jezelf te zorgen kun je er ook voor een ander zijn. neem bijvoorbeeld een coach die je ondersteunt in het zichtbaar maken van overlevingsmechanismen die je niet meer dienen.
Hoe te herstellen van een burn-out
- Allereerst dien je eraan toe te geven dat je een burn-out hebt. Acceptatie is de eerste stap naar herstel. Het gevecht loslaten en toestaan dat je op bent. Probeer zelfverwijt te stoppen, want dat maakt het alleen maar erger.
- Neem rust en slaap veel, eet zoveel mogelijk gezond en slik de goede vitaminen. Slapen doet je lichaam herstellen.
- Gezonde voeding, fruit en groenten doe je lichaam energie geven wat herstel bevordert. Extra vitamine zoals D3, C, ijzer, magnesium zijn voeding voor je lichaam.
- Mediteer regelmatig waarbij je focus op rust, ontspanning en herstel is.
- Doe een body-scan, waarbij je rustig ademhaalt door elk onderdeel van je lichaam. Begin bij je voeten en eindig bij je volledige lijf. Voel elk orgaan los van elkaar en verbonden.
- Haal adem, haal heel bewust adem, vooral op de momenten als het je allemaal even te veel wordt. Besef dat je bij elke inademing levensvreugde inademt en bij elke uitademing afvalstoffen uit je lichaam ademt.
- Schrijf in een dagboek. Noteer je gedachten. Al zijn het maar 2 of 3 woorden.
- Luister naar rustgevende muziek of kijk naar natuurfilms.
- Als je even de ruimte voelt ga dan wandelen, wandelen in de natuur het liefst. Let daarbij goed dat je het opbouwt, niet gelijk hele grote wandelingen.
- Praat met vrienden of vriendinnen. Deel en ontvang een knuffel.
- Neem af en toe een ontspannende massage, geen pijnlijke massage en/of een healing.
- Zodra het kan, zoek een coach of therapeut op die je ondersteunt in het leren luisteren naar je lichaam. Lichaamsbewustzijn vergroten waardoor je beter leert te luisteren naar de signalen van je lichaam om herhaling te voorkomen.
- Verleg je focus naar het leuke, mooie, blije, prettige, fijne, liefdevolle, vriendelijke wat het leven te bieden heeft, zoals een vlinder, blauwe lucht, zuiver water, kleuren van bloemen, vriendschappen, liefdevolle relatie. Focus op wat je energie geeft.
- Pak voorzichtig een hobby op: boek lezen, tekenen, vissen, schilderen, musea bezoeken, wandelen, fietsen, sporten, maak muziek, doe wat je leuk vindt.
- Neem de tijd. Geef en gun jezelf de tijd om te herstellen.
